Notatka z zebrania członków Klubu Seniora Rady NOT w Lublinie w dniu 06.11.2023 roku
Notatka z zebrania członków Klubu Seniora Rady NOT w Lublinie w dniu 06.11.2023 roku
Jak zawsze w pierwszy poniedziałek miesiąca w Sali Domu Technika odbyło się spotkanie członków Klubu Seniora przy Radzie NOT w Lublinie.
Spotkanie prowadziła przewodnicząca Klubu Seniora pani Zofia Matyka. Przedstawiła Panią dr Janinę Kiełboń i Jej życiorys zawodowy, byłą dyrektorkę Muzeum na Majdanku i zaprosiła do wygłoszenia wykładu o historii obozu koncentracyjnego i muzeum na Majdanku.
Pani dr Janina Kiełboń ukończyła studia historyczne na UMCS w Lublinie i Podyplomowe Studia Archiwalne na Uniwersytecie Warszawskim. Tytuł doktora uzyskała za pracę „Migracje ludności w Dystrykcie Lubelskim w latach 1939-1944”. Zawodowo związana z Okręgową Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich w Lublinie, a następnie z Państwowym Muzeum na Majdanku, gdzie pełniła funkcję kierownika Działu Archiwum, a następnie zastępcy dyrektora do spraw merytorycznych.
Współpracowała z Główną Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie, Instytutem Pamięci Narodowej, Towarzystwem Opieki nad Majdankiem, Stowarzyszeniem Dzieci Zamojszczyzny, Stowarzyszeniem Byłych Więźniów Politycznych Zamku Lubelskiego i siedziby gestapo „pod Zegarem” w Lublinie, Towarzystwami Regionalnymi i Muzeami Martyrologicznymi.
Jest autorką i współautorką książek i artykułów na temat polityki ludnościowej III Rzeszy, popełnionych zbrodni w latach okupacji niemieckiej na Lubelszczyźnie, akcji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie, więzienia na Zamku Lubelskim, obozu koncentracyjnego na Majdanku.
Po przejściu na emeryturę nadal prowadzi prace badawcze, czego rezultatem jest wydana w 2018 roku książka pt „Więźniarki polityczne Lubelszczyzny 1944-1956.
Krótkie streszczenie wykładu
Obóz na Majdanku powstał w 1941, jako obóz pracy, gdzie przebywali na początku jeńcy wojenni , w listopadzie 1941 roku przywieziono z Chełma
2 tysiące jeńców, którzy mieli budować obóz. Zatrudniano też fachowców nadzorujących prace specjalistyczne. Obóz zajmował 270 hektarów, z tego 30 hektarów to obóz więźniarski usytuowany na 5 polach. Na każdym były 22 baraki, a w każdym po 250 osób. Warunki były tragiczne. Brak jedzenia, wody ( na 1 pole przypadała 1 studnia), liczne choroby (tyfus, gruźlica).
Od 1942 roku przywożono Polaków schwytanych w łapankach i z innych więzień.
W 1943 roku decyzją Himmlera obóz przemianowano na obóz koncentracyjny, powstały krematoria i piece gazowe.
Najpierw w obozie przebywali tylko mężczyźni, później i kobiety, a od 1943 roku 9 tysięcy wysiedleńców z Zamojszczyzny. W obozie przebywali Polacy, Białorusini, Żydzi z różnych krajów. Szacuje się, że zginęło 130 tysięcy więźniów, z tego 80 tysięcy Żydów.
W kwietniu 1944 roku, przed wkroczeniem Rosjan, część więźniów wywieziono, nastąpiły masowe egzekucje i niszczenie dokumentów. Był to pierwszy wyzwolony obóz koncentracyjny, ale nie koniec funkcjonowania obozu. Służby NKWD osadziły żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich, których potem wywieziono w głąb Rosji. Wojska radzieckie stacjonowały do końca 1945 roku. Jednak już w jesieni 1944 roku powołano do życia Państwowe Muzeum na Majdanku. Było to pierwsze muzeum tego typu w Europie, powstałe na terenie byłego obozu koncentracyjnego. Były to bardzo trudne początki, pracownicy mieszkali na terenie obozu chcąc uratować przed zniszczeniem jak najwięcej dowodów zbrodniczej działalności hitlerowców.
Wysłuchaliśmy wykładu w wielkim skupieniu, było kilka wypowiedzi i pytań, przekazaliśmy nasze podziękowania dla Pani doktor za wnikliwe i ciekawe przedstawienie tak bardzo trudnego i bolesnego tematu.
Następnie zgodnie ze zwyczajem, w bardzo miłej atmosferze, złożyliśmy listopadowym solenizantom życzenia, a Pani Zofia Matyka przekazała pozostałe informacje.
Omówiliśmy organizację spotkania opłatkowego w grudniu.
Zaproponowano udział w zabawie Andrzejkowej, zgłosiło się 14 osób.
W spotkaniu wzięło udział 25 osób.
Lublin, 10.11.2023 sporządziła Elżbieta Słowikowska